Gaat uit over alle landen, en verkondig het Evangelie.

-

-

u kunt me ook via Skype bereiken:

-

Als je ziek bent, kom ik je bezoeken... Ik zal mijn hand op je schouders leggen. Ik zal je begeleiden door donkere dalen.

Het sacrament van de Ziekenzalving.

Tot oprichting en genezing tot heil van lichaam en geest.

Vele jonge mensen komen vaak bij me en vragen: "Pater, hoe moet ik nu eigenlijk de sacramenten zien?",

Daarom denk ik dat het goed is om zo enkele gedachten voor jongeren op het internet te publiceren rondom de sacramenten in de R.K. Kerk. Zoals de Nederlandse Kardinaal Ad Simonis onlangs zei: "De Apostelen hadden hun visnet, wij hebben tegenwoordig internet...", het is de opgave van iedere priester om open te staan voor de jeugd, en ook zo mee te werken aan de opbouw van het Rijk Gods, en als daarbij ook moderne techniek een hulpmiddel is om de Oogst van de Heer te bewerken en zo de netten uit te gooien, is het goed dat via het internet deze mogelijkheid ook geboden wordt.

De Sacramenten

• Het sacrament van de Ziekenzalving.

Op momenten in je leven dat je je gebroken voelt, op momenten dat je 'niet heel' bent, verlang je naar heling. Om momenten dat je gezondheid te wensen overlaat, waar je staat voor grote medische ingrepen. Op die momenten dat alle levensfut uit je lichaam dreigt te gaan, wil Christus je heel nabij zijn. Hij wilt zij helende hand op je leggen en je kracht geven om te leven. Hij is het Leven zelf, Hij is het Eeuwige Leven. Met Zijn Kracht en Geest is Hij je nabij in momenten van gebrokenheid om je de hand te reiken om weer op te staan. Om je levenskracht te geven om je reis verder te gaan, ook, als het de tijd is, over de grens van dit leven naar het Eeuwige Leven toe. In die momenten wil Hij je heel nabij zijn, Hij wil je Heel, -dat heet Heilig- maken. Het sacrament van de ziekenzalving is voor die mensen die de moed laten zaken, als het lichamelijk niet meer goed gaat, voor diegene die geheeld moeten worden. Maar ook als kracht voor de laatste tocht, die wij als Pelgrims maken op aarde, om te gaan naar het huis dat voor ons is voorbereidt door God de Barmhartige zelve.

Wanneer noodzakelijk en stervensgevaar geboden is dan kunnen de drie grote sacramenten de Doop, Eucharistie en Vormsel toegediend worden aan de ontvanger van dit sterkende sacrament; ze horen te samen en maken je tot volledig geïnitieerd lid van de Kerk.

Het sacrament van Boete en Verzoening herstelt daar waar er deuken zijn opgetreden in je leven, in je behuizing van de Schepper God zijn opgetreden en daarvoor is het ook indien mogelijk gewenst dit sacrament te ontvangen als onderdeel van de ziekenzalving. 

De pastorale zorg rond de zieken en de ziekenzalving

 "Ziekenzalving"

God wil dat wij leven, ten volle leven, gezond van lijf en leden, genietend van alles wat ons in de schepping is geschonken. Het gaat hierbij natuurlijk om leven, niet om de gezondheid of het genieten op zich. Want leven zoals God dat wil is eindeloos veel meer dan gezondheid of genieten alleen. En zelfs als je niet gezond bent, maar ziek, kun je toch nog ten volle leven. Ja, zelfs als je niet geniet, maar pijn lijdt, kun je toch nog heil ervaren. Dit heil bestaat in het geloof dat leven zoals God dat wil geen einde kent, niet stokt bij ziekte, niet eindigt bij de dood. Dit heil bestaat in het besef dat God altijd nabij is, ook in de uiterste vernedering, ook in het onuitsprekelijk lijden. 

Dit klinkt natuurlijk even mooi als onwerkelijk. Want door ziekte en ouderdom worden wij juist geconfronteerd met de kwetsbaarheid en eindigheid van ons bestaan. Ons hele leven, ja, elk uur daarvan, is doordrongen van haar einde; je zou zelfs kunnen zeggen dat de zin van het bestaan is, dat het een einde heeft. Ziekte en ouderdom doen ons beseffen dat wij kwetsbaar en sterfelijk zijn. Maar precies in dat besef van onze eindigheid krijgt de blijde boodschap betekenis. Deze boodschap is namelijk niet dat wij onkwetsbaar en onsterfelijk geworden zijn, maar dat wij naar Gods wil door lijden en dood heen leven. Er is geloof voor nodig om met de dood in ogen leven te kunnen zien, Paasgeloof! 

De pastorale zorg rond de zieke  

Als iemand door ziekte of ouderdom wordt geconfronteerd met haar eindigheid, dan vraagt zij allereerst om steun in de strijd om te mogen blijven leven. Deze steun wordt gevraagd van heel de samenleving: familie, vrienden, verplegende, artsen, en ook van de kerk. Al deze zorg getuigt van het evangelie -de blijde boodschap dat God naast ons is-, want juist in de strijd om het leven te bewaren leert de mens over de grenzen van zijn eigen leven heen te kijken.  

Van de verpleging wordt deskundigheid en aandacht gevraagd, van de naasten liefde en vriendschap, en de kerk draagt de pastorale zorg voor de zieken. In haar pastorale zorg is de kerk geroepen om Gods nabijheid te vertegenwoordigen: als verkondiger van het evangelie heeft zij de boodschap waar te maken, dat de Heer aan de zieke nabij is en haar over afgronden draagt.  

De pastorale zorg rond de zieke is een zorg van de gemeenschap voor de gemeenschap. Dit betekent dat deze zorg heel de kerk aangaat. Zij beperkt zich niet tot de zieke alleen, maar richt zich evenzeer op hen die om haar heen staan en mede worden getroffen door de ziekte. Aan de andere kant is wordt deze zorg niet alleen gedragen door de pastor, maar is de hele gemeenschap en iedere afzonderlijke gelovige geroepen om zieken te bezoeken. En ten slotte is de zieke niet slechts object van zorg, maar is zij volwaardig lid van de kerkgemeenschap. Juist omdat zij besef heeft van de kwetsbaarheid en eindigheid van dit leven, kan de zieke ons voorgaan in de verkondiging van het evangelie. Want zoals een blinde leert om scherper dan anderen geluiden te onderscheiden, zo leert een zieke scherper dan anderen te onderscheiden wat wezenlijk is in dit leven en wat niet. 

Zo beschouwd is de pastorale zorg rond de zieke een vorm van samen op weg zijn. Deze weg begint natuurlijk bij een persoonlijke betrokkenheid. Om samen op weg te kunnen gaan moeten mensen elkaar nabij zijn. En de pastor is de zieke het meest nabij als hij of zij naar de zieke luistert. Zonder luisterend oor blijft de Schrift gesloten, het gebed ongehoord en het sacrament onwaardig. Maar tegelijkertijd moet deze betrokkenheid de persoon van de pastor wèl overstijgen, want het gaat uiteindelijk om de betrokkenheid van pastor èn zieke op God. De pastorale zorg is pastoraal omdat het de nabijheid van God verkondigt. In het woord van God zoeken de pastor en de zieke zin, zelfs als het lijden zinloos lijkt. In het gebed zoeken zij naar Hem die heet nabij te zijn, zelfs als Hij afwezig lijkt. En in de sacramenten wordt heelheid bemiddeld, zelfs als alle medicijnen ijdel blijken te zijn.  

Bovendien kunnen de ontmoetingen tussen pastor en zieke aanleiding zijn tot de viering van een woorddienst waarin de zieke wordt gezegend. De ziekenzegen is geen sacrament, maar een vorm van aanroeping: Gods zegen wordt over de zieke afgeroepen, opdat zij mag genezen. De orde van dienst voor de zegening van zieken kan gebruikt worden door een priester of diaken, of door een pastoraal werk(st)er of andere gelovige. 

In de pastorale zorg rond de zieke verdient de ziekencommunie speciale aandacht. De allereerste en misschien wel allersterkste steun van de gemeenschap aan haar zieke leden is, dat zij met hen viert gemeenschap van Christus te zijn. Daarom moet de zieke (of oudere) als volledig mens en volwaardig lid van de gemeenschap deelhebben aan de eucharistieviering van die gemeenschap. En als de zieke niet zelf bij deze viering aanwezig kan zijn, draagt de pastor er zorg voor dat zij de communie ontvangt. En als de pastor dit niet zelf kan doen, zal een beroep worden gedaan op de parochiaan die de zieke regelmatig bezoekt. Maar steeds dient erop te worden gelet dat de bediening van de ziekencommunie nauw verbonden is met de eucharistieviering van de gemeenschap. Met het oog op deze verbondenheid is het wenselijk dat de ziekenbezoeker eerst zelf deelneemt aan de eucharistieviering, om direct daarna de communie aan de zieke te bedienen. De hostie wordt in een ziekencommunie-doosje (pyxis) naar de zieke gebracht. Tenslotte lette men erop dat de benodigdheden voor de bediening van de ziekencommunie aanwezig zijn, te weten: een witte doek waarop de hostie gelegd kan worden, kaarsen, wijwater met een palmtakje en een staand kruisbeeld. De orden van dienst voor de ziekencommunie van het rituaal uit 1986 zijn bestemd voor de priester; pastoraal werk(st)ers en andere bedienaren van de ziekencommunie gebruiken het rituaal van 1983.  

De ziekenzalving  

 Er komt een moment dat de zieke en haar verzorgers machteloos staan, en waarop zij de dingen aan God moeten overlaten. Dit moment is een keerpunt in het leven. Want als het lichaam niet meer kan, ook niet met behulp van de geneeskundige techniek, dan keert dit leven zich tot de Eeuwige. Deze inkeer wordt voltrokken in het sacrament van de ziekenzalving. De ziekenzalving is geen medicijn, en is ook niet bedoeld om als medicijn te werken. Daarom wordt de ziekenzalving niet regelmatig aan één en dezelfde zieke 'toegediend', maar wordt zij alleen bediend als de gezondheid ernstig bedreigd wordt. Omdat dit keerpunt niet alleen de zieke aangaat, maar ook hen die om haar heen staan -familie, vrienden, verpleging, parochie-, is het goed wanneer deze mensen de liturgie van dit sacrament mee vieren. Als zo de hele gemeenschap de ziekte aan God overlaat kan zij misschien ook de ziekte loslaten. Hoewel de ziekenzalving niet regelmatig aan dezelfde persoon wordt bediend, is zij wel herhaalbaar, bijvoorbeeld als de zieke na herstel opnieuw ziek wordt of als tijdens dezelfde ziekte de toestand opnieuw ernstig wordt. 

Wat bij de bediening van alle sacramenten belangrijk is, verdient hier nog speciale vermelding. De zieke dient zich tezamen met de pastor goed voor te bereiden op de bediening van de ziekenzalving. Deze voorbereiding heeft tot doel het geloof te verdiepen, het sacrament te leren verstaan en de wil te ontwikkelen om het sacrament te ontvangen. De zieke moet kunnen steunen op haar geloof, wanneer zij haar leven in de handen van God legt. Bovendien is het van belang dat ook de naasten bij deze voorbereiding betrokken zijn: enerzijds wordt hen gevraagd naast de zieke te staan om haar geloof te steunen, anderzijds moeten ook zij in hun onmacht de zieke aan God kunnen overlaten. 

De orde van dienst van de ziekenzalving is als volgt opgebouwd: zij begint zoals gewoonlijk met een begroeting, eventueel gevolgd door de besprenkeling met wijwater van de zieke en haar kamer. Als het sacrament van boete en verzoening niet direct vóór deze viering is bediend, volgt nu een schuldbelijdenis. De dienst van het woord beperkt zich tot één schriftlezing, eventueel met een korte uitleg. Dan volgt de ritus van de ziekenzalving. Deze ritus begint met een voorbede (deze voorbede mag ook meteen na de zalving gebeden worden), waarna de priester de zieke in stilte de handen oplegt. Vervolgens zegent de priester, als dit nog niet is gebeurd, de olie en zalft hij daarmee de zieke op het voorhoofd en op de handen, waarbij hij éénmaal zegt:

Door het Amen stemmen de aanwezigen hiermee in. De priester besluit de zalving met een gebed om verlossing. Na de ziekenzalving bidt de gemeenschap het Onze Vader (en wordt eventueel de ziekencommunie aangereikt). De priester besluit de viering met een speciale zegen.

De ziekenzalving kan ook worden bediend in een eucharistieviering (na het evangelie en de homilie), bijvoorbeeld bij de zieke aan huis, vooral wanneer deze de ziekencommunie wil ontvangen. Verder bestaat de mogelijkheid om de ziekenzalving te bedienen aan een groep zieken of ouderen, bijvoorbeeld op een zondag in een ziekenhuis of een verzorgingstehuis, of tijdens een ziekentriduüm, of in een bedevaartplaats.

mail me

De Webmaster van deze site is niet verantwoordelijk voor de onderliggende reclameboodschappen die de Internet-provider Lycos meezendt bij het openen van mijn pagina's; hiervoor onze verontschuldigingen indien ongepaste reclameboodschappen verschijnen! Het beste maakt u gebruik van een pop-up stopper.

U kunt een e-mailbericht met vragen of opmerkingen over deze website verzenden aan patervanwinden.
Copyright © Pater drs. Paulus J. van Winden, SMA
Laatst bijgewerkt: 06-04-2011