Gaat uit over alle landen, en verkondig het Evangelie.

-

-

u kunt me ook via Skype bereiken:

-

Door het vruchtwater van de Kerk wordt je opgenomen in de familie van de gelovigen in Christus. Gaat uit over alle landen en verkondig het evangelie, en doop in de Naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest.

Het sacrament van het doopsel.

Vele jonge mensen komen vaak bij me en vragen: "Pater, hoe moet ik nu eigenlijk de sacramenten zien?",

Daarom denk ik dat het goed is om zo enkele gedachten voor jongeren op het internet te publiceren rondom de sacramenten in de R.K. Kerk. Zoals de Nederlandse Kardinaal Ad Simonis onlangs zei: "De Apostelen hadden hun visnet, wij hebben tegenwoordig internet...", het is de opgave van iedere priester om open te staan voor de jeugd, en ook zo mee te werken aan de opbouw van het Rijk Gods, en als daarbij ook moderne techniek een hulpmiddel is om de Oogst van de Heer te bewerken en zo de netten uit te gooien, is het goed dat via het internet deze mogelijkheid ook geboden wordt.

De Sacramenten

• Het sacrament van het doopsel, de wedergeboorte in Christus.

Het maakt je weer een met je oorsprong; zoals je eigenlijk was bedoeld. Als een verfrissende regenbui, een verkwikkend bad zo voel je jezelf weer schoongewassen. Hier is de link met de wedergeboorte, met het vruchtwater des levens. Door de doop sterf je als het ware van de 'oude mens' en wordt herboren in de 'nieuwe mens', je wordt herboren in Christus. Telkens weer opnieuw zal je die belofte die gemaakt is hernieuwen, om zo in oorspronkelijke staat te blijven, om geheel en al één te zijn met Hem. Hier sluit de cirkel zich met het sacrament van boete en verzoening, om wanneer die heelheid weg is, dat te herstellen. Het is het sacrament van de nieuw-geboorte door het doopwater, dat dan herstelt wordt.

Ze worden de drie grote sacramenten genoemd: Doop, Eucharistie en Vormsel; ze horen te samen en maken je tot volledig geïnitieerd lid van de Kerk. Het sacrament van Boete en Verzoening herstelt daar waar er deuken zijn opgetreden in je leven, in je behuizing van de Schepper God. 

Geboren worden en water horen op allerlei manieren bij elkaar. Ons woord "geboren worden" komt van baren. En misschien hangt dat woord wel samen met het hebreeuwse woord "bara", dat scheppen betekent. Dat woord vinden we al terug op de eerste bladzijde van de Schrift. In het begin schiep God hemel en aarde, baarde God hemel en aarde. Geboren worden, baren, scheppen, water; ze horen bij elkaar. En niet voor niets hebben allerlei volkeren, het Joodse volk incluis, de geboorte van een nieuw mensenkind gevierd met water. Na de geboorte wordt het spel opnieuw gespeeld. Weer die waterzee in, die bron, die levensfontein. We tillen het kind weer uit het water, ontvangen het opnieuw, zelf, met heel ons hebben en houwen.

Dat bedoelde Jezus ook toen hij op de vraag van Nikodemus: "Kan een volwassen mens terugkeren in de schoot van zijn moeder" antwoordde:  "elk mens kan opnieuw geboren worden uit water en heilige Geest".

Het doopwater wordt ook vaker het vruchtwater van de Kerk genoemd, dit maakt het ‘opnieuw geboren worden’ uit het water van de doop nog duidelijker. Nieuw leven dat wordt doorgegeven.

De symboliek van de schelp en de pelgrimstocht lijken terug te grijpen op het oude Keltisch ritueel waarin de schelp stond voor de ondergaande zon (hetgeen ook Christelijk heel goed te duiden is voor zowel neergaande- als opgaande zon, dood en verrijzenis, Christus.) Men ondernam de tocht westwaarts richting de Atlantische oceaan (vernoemd naar Atlantis), het einde der wereld, om zich aan  dood en wedergeboorte te onderwerpen. De tocht had een transformerend karakter.

De doop, waarbij we de schelp gebruiken, is de wedergeboorte: door de dood van het water heen opnieuw geboren worden in Christus. Het is onze transformatie tot christenmens, genoemd naar Christus en Hem volgend in Zijn voetspoor; met Hem gaan we onze pelgrimstocht.

De mantelschelp is vernoemd naar Jakobus, een apostel van Jezus die van oorsprong visser was. Na de herrijzenis van Jezus vertrok hij naar Galicië (Spanje) om het evangelie te verspreiden. Hij was echter niet succesvol en ging teleurgesteld weer terug naar Jeruzalem. Daar kreeg hij onenigheid met de magiër Hermogenus die zich ergerde aan de populariteit van Jakobus. Hij jutte het volk op door te verkondigen dat Jacobus leugens verspreidde en uiteindelijk veroordeelde koning Herodes hem in het jaar 44 tot onthoofding. Jacobus was de eerste apostel die een martelaars dood stierf. Twee leerlingen van hem brachten zijn lichaam per bootje naar Galicië.

Volgens de legende zou het bootje geen roer hebben en geleid zijn door een engel. Bij aankomst aan de kust van Galicië stak er een heftige storm op. Een man te paard op het strand zag het bootje in nood en reed het water in om de inzittenden te helpen. Bijna werden ook de man en zijn paard door de golven opgeslokt, ware het niet dat door zijn vurige gebeden de storm ging liggen. Eenmaal op het strand zagen zij hoe het paard bedekt was met mantelschelpen. Sinds dien gold de schelp als symbool voor st. Jacobus.

Het gebruik van olie in de kerk bouwt voort op de oude joodse en vroeg christelijke praktijk. Als we in de kerk zalven met olie is dat meer dan een teken of een gebaar. Het is één van de manieren waarop God ons zegent met de Heilige Geest. De olie die daarvoor wordt gebruikt is bijzonder omdat het voor Gods bedoelingen is gereserveerd. Jezus heeft alledaagse dingen gebruikt om Zichzelf aan ons te openbaren: brood, wijn, water, olie. Door de Geest geeft Christus de Kerk heden de kracht om door diezelfde symbolen de mensen nabij te zijn en zichtbare tekenen van het Koninkrijk op te richten.

De drie oliën

Hoe wordt alledaagse olijfolie voor God geheiligd? Op (de vooravond van) Witte Donderdag vindt in de kathedraal een bijzondere dienst plaats. Hier komen alle priesters en vertegenwoordigers van de gemeenten van het bisdom samen voor de viering van het H. Avondmaal. In deze dienst spreekt de bisschop gebeden uit waarin God gevraagd wordt de olie te zegenen voor de functie die het zal krijgen. Hierna krijgen alle geestelijken de olie uitgereikt.

De Kerk kent drie soorten olie:

1. De olie voor de zieken
2. De olie voor de geloofsleerlingen en
3. Het heilig chrisma.

Twee daarvan bespreken wij in het kader van de doopviering.

De olie voor de geloofsleerlingen

Een geloofsleerling of catechumeen is iemand die zich erop voorbereidt christen te worden. Daarom wordt de olie die hiervoor is gewijd, gebruikt voor riten rond de doop.

Zoals iemand die zich gewassen heeft daarna nog een lekker geurtje opdoet, zo komt na het reinigende bad van het doopsel de Heilige Geest als een goede geur over de gedoopte. We zalven met Chrisma, Gods Geestkracht zelf.

Maar de doop met de Geest is geen luxe zalfje! Met de doop van Jezus in de Jordaan voor ogen - waarbij de Geest in de gestalte van een duif op Hem neerdaalde – belijdt de Kerk: in de doop worden wij herboren uit water en uit de Heilige Geest en daardoor een lid van het lichaam van Christus.

De catechumenenolie, anders genoemd de olie voor de geloofsleerlingen, kan bij het doopsel gebruikt worden, maar hoeft niet. Met deze olie wordt de dopeling gezalfd vóór hij of zij gedoopt wordt, nadat het exorcismegebed is gezegd. Het doel van deze rite wordt verwoord in het bijbehorende gebed: dat de doopleerlingen gesterkt worden door de kracht van Christus om de weg naar het doopsel goed af te leggen.

Deze rite kan worden weggelaten wanneer deze is opgenomen in de totale viering van het doopsel, dit om verwarring te voorkomen met de belangrijke rite van de zalving met het chrisma na de doop met water. Bij de voorbereiding op doop van een volwassenen kan de zalving met catechumenenolie zinvol zijn wanneer deze plaatsvindt binnen het traject van de verschillende trappen die de dopeling doorloopt voorafgaande aan de viering van de eigenlijke initiatiesacramenten.

De zalving me de catechumenenolie volgt op het exorcismegebed, dat samen met de (facultatieve) zalving van de kinderen met catechumenenolie de onmiddellijke voorbereiding op de doop vormt. Beide riten worden achterwege gelaten wanneer de doop niet door een priester of diaken bediend wordt.

Uit de traditie kennen we het klassieke grootexorcisme, het bezweren van de duivel. Dit bestond uit een in de Naam van God of Jezus Christus tot de duivel gericht bevel de bezetene te verlaten en/ of geen schadelijke invloed op hem of haar uit te oefenen. Ofschoon de naam 'exorcisme' herinnert aan deze praktijk is deze in het doopritueel geenszins bedoeld. Hier is geen sprake van een bezwering, maar van een gebed. Het uitspreken van dit gebed is een teken van het bewustzijn van de geloofsgemeenschap dat het kwaad dat menselijk gesproken onontkoombaar is, iedere mens is meegegeven.

Daarom kan de bedienaar de kinderen met catechumenenolie zalven – symbool van Christus' kracht - of legt zijn hand op het hoofd van het kind. Dit beschermend gebaar drukt uit dat Gods hand sterker is dan onze soms kwade, hardhandige wereld.

GEBED OM VRIJHEID EN DE HANDOPLEGGING

Pr.: Heer onze God, Uw Zoon Jezus heeft aan kinderen de handen opgelegd. Het is het teken van liefde, zorg en bescherming tegen het kwaad in deze wereld. In navolging van Hem stellen wij ditzelfde gebaar tegenover deze kinderen. Wij vragen U dat wij onze handen steeds gebruiken om goed te zijn voor deze kinderen; dat wij hen steeds de hand boven het hoofd houden; dat deze kinderen in onze liefde ervaren mogen, dat U Uw beschermende hand nooit terugtrekt. Laat deze kinderen in ons midden opgroeien als gelukkige en tevreden mensen.

Pr.: De kracht van Christus de Heiland moge jou sterken, Hij die leeft en heerst in de eeuwen der eeuwen.

De priester legt in stilte de handen op het hoofd.

Het heilig chrisma

Het heilig chrisma wordt in de eerste plaats gebruikt om gedoopten bij hun confirmatie te zalven. Deze rite, die in ons land bekend staat als vormsel (eigenlijk vroomsel, n.l. dat wat vroom (= sterk) maakt), hoort nauw bij de doop. Het verschil is dat het vormsel in de regel door de bisschop wordt toegediend. De bisschop legt de vormelingen de handen op, zalft hen met het heilige chrisma, en bidt dat zij vervuld mogen worden met de zevenvoudige gaven van de Heilige Geest. Door dit sacrament krijgen de gelovigen de kracht om hun opdracht, te leven door de Geest, te volbrengen. Net als de doop kan iedereen dit sacrament maar één keer ontvangen.

In de tweede plaats wordt het heilig chrisma gebruikt om de dienaren van de Kerk te zalven wanneer de bisschop hen bij hun wijding de handen oplegt. Het wordt ten slotte ook gebruikt bij de consecratie van altaren en kerkgebouwen. Iets consecreren betekent iets heilig maken doordat je het apart zet voor de heilige dienst aan God. Het chrisma verschilt hierin van de andere twee oliën dat het geen pure olijfolie is, maar dat er een geurige balsem doorheen is gemengd.

 Het centrale thema bij de chrismaolie is Christus’ hogepriesterschap, waartoe Hij is gezalfd door de heilige Geest, zoals Jesaja 61 zegt: 

"De geest van de Heer God rust op Mij: Hij heeft mij gezalfd om aan de armen de blijde boodschap te brengen. Hij heeft mij gezonden om te genezen allen wier hart gebroken is, om de gevangenen vrijlating te melden, aan wie opgesloten zijn vrijheid; om aan te kondigen het genadejaar van de Heer, en de dag der wraak van onze God, om alle bedroefden op te beuren, om aan Sions treurenden in plaats van rouw een diadeem te geven en op te zetten, feestolie te schenken in plaats van geweeklaag, een feestelijk gewaad in plaats van neerslachtigheid.’"

(Jes. 61, 1-3a)

Chrisma is de zalf die het meest gebruikt wordt en de belangrijkste is. De naam is afgeleid van het Griekse werkwoord chrioo, zalven. Zalving met chrisma maakt ons tot ‘christen’, tot dragers van de naam van Christus, Gods Gezalfde. Met de doop bekleden we ons dus met Christus, dus we zalven ons ook met Zijn Naam, om te worden zoals Hij, en te leven vanuit de Geest die Hem bezielde.

De zalving van de kinderen of volwassenen met chrisma vindt plaats op hun kruin. In het gebed dat daarbij wordt uitgesproken, horen we het doel van de zalving: "Hij [God] zalft je nu met het heilzame chrisma. Zoals Christus is gezalfd tot priester, koning en profeet, zo moge jij als lidmaat van Zijn Lichaam voor altijd delen in het eeuwig leven". Deze zalving wordt achterwege gelaten bij de volwassenendoop wanneer na het doopsel onmiddellijk ook het sacrament van het vormsel wordt toegediend.

ZALVING MET HET HEILIG CHRISMA

Pr.: De almachtige God, de Vader van onze Heer Jezus Christus heeft jou bevrijd uit de zondige wereld en het nieuwe leven gegeven uit het water en de heilige Geest. Hij heeft je opgenomen in zijn volk. Hij zalft je nu met het heilzame chrisma. Zoals Christus is gezalfd tot priester, koning en profeet, zo ben jij geroepen mee te werken aan de komst van Gods Koninkrijk op aarde en zul je eens voor altijd mogen delen in het eeuwig leven. Allen: Amen.

Na de zalving ontvangen de gedoopten, zowel kinderen als volwassenen, het witte doopkleed: "U bent bekleed met Jezus Christus en een nieuwe mens geworden".

OPDRACHT VAN HET DOOPSEL

Pr.: N.N. jij bent een nieuwe mens geworden; met Christus ben je bekleed. Dit is vandaag je feestkleed. Draag het, al de dagen van je leven, als een teken van je waardigheid, zonder vlek of rimpel tot in het eeuwig leven. Mogen je ouders, familieleden en vrienden je hierbij helpen door woord en voorbeeld.

Allen: Amen.

Doopjurk
De dopelingen gingen in de begintijd (bijna) naakt te water en kregen na hun doop een doopkleed. Een wit kleed dat aangaf dat de persoon nu bekleed was met Christus in een nieuw leven.

Daar hebben de Roomse en Protestantse kerken de zogenaamde doopjurk aan overgehouden.

Sinds de negentiende eeuw draagt de baby bij het doopsel een lange witte doopjurk, versierd met strikjes en veel kant. Vaak is de doopjurk al heel lang in een familie en worden alle nieuwe familieleden in deze jurk gedoopt. Het ontwerp van de doopjurken loopt parallel aan de heersende mode. Vaak wordt de doopjurk gemaakt van de trouwjapon van de moeder.

Hierna kan de doopkaars aangestoken worden aan de paaskaars, het Licht dat Christus is en dat de gedoopten op hun weg mag verlichten.

OVERREIKING VAN DE DOOPKAARS

Pr.: Ontvang het licht van Christus

Ik geef je deze brandende kaars,

teken van Gods liefde voor de mensen,

teken van de levende Heer in ons midden,

teken van Gods licht in deze wereld.

Moge jij door het leven gaan als een kind van het licht.

Tijdens de doopviering brandt de paaskaars. Deze kaars is voor het eerst ontstoken tijdens de paasnacht. Als teken van de verrijzenis van Jezus Christus geeft die kaars licht in het duister van de dood.

De verrijzenis is het grote einddoel van ons leven en daarom ook het hoogtepunt van ons geloof. Daarom spreken we ook van een Blijde Boodschap; we zijn door Jezus Christus verlost van de eeuwige dood. Hij belooft aan allen die met Hem willen leven een eeuwig leven en nodigt hen uit om te delen in Zijn verrijzenis.

De doopkaars wordt aangestoken aan de paaskaars. Deze kleine mens die nog maar pas aan het leven hier op aarde is begonnen mag nu reeds weten dat het eeuwige geluk door Jezus beloofd is. Op de weg door het leven daar naar toe mag de doopkaars licht en warmte geven.

Als gedoopte krijg je een opdracht mee

Toediening van het zout (facultatief)

Zout had ook in de tijd van Jezus vooral die twee belangrijke functies die we nu nog kennen; zorgen dat iets goed blijft, niet bederft èn zorgen dat het eten smaak krijgt.



Zout lijkt niet erg belangrijk; een bescheiden, niet opvallende hulp in huis. Als het niet gebruikt wordt, dient het nergens voor, als het wèl gebruikt wordt, is het meteen verdwenen en niet meer te zien. Toch is het volstrekt onmisbaar; als smaakmaker en als middel tegen bederf.

Met dit beeld spreekt Jezus zijn leerlingen aan: "Jullie zijn het zout der aarde".

Zijn volgelingen hebben in alle bescheidenheid iets te betekenen voor het leven van de wereld. Wij kunnen de aarde laten zien, laten proeven hoe goed het leven kan zijn, zinvol, de moeite waard; we kunnen de aarde tot haar recht laten komen als goede schepping van God.  We kunnen het bederf tegen gaan; op alle fronten is er immers sprake van verloedering en op die manier komen Gods bedoelingen in de knel. Het bescheiden beeld van "zout" is erg bemoedigend.

Jezus heeft gezegd: "Gij zijt het zout der aarde. Maar als het zout zijn kracht verliest, waarmee zal men dan zouten? Het deugt nergens meer voor dan om weggeworpen en door de mensen vertrapt te worden" (Matteüs 5,13).

Daarom zeggen we bij het toedienen van het zout:

 N., ontvang het zout van de wijsheid. Het strekke je tot verzoening voor het eeuwig leven. Amen.

Zout geeft kracht en smaak, zo ook voor de gedoopte, dat deze met kracht en smaak door het leven mag gaan als christen-mens.

OVERREIKING VAN HET ZOUT

Pr. Ontvang het zout der aarde; moge je smaak krijgen in

christelijk leven en moge jij beschermd zijn tegen kwaad

en bederf.

Aan het slot van de verklarende riten is het 'Effeta' opgenomen in het ritueel van de kinderdoop. De bedienaar raakt met zijn duim de oren en mond van de gedoopte kinderen aan; het is een symbolische handeling om deze te openen zodat de gedoopten het woord van God zal kunnen verstaan en belijden.

EFFETA RITUS

Pr. Onze Heer Jezus gaf aan doven het gehoor terug en stommen liet Hij spreken. Moge Hij je geven, dat je spoedig Zijn Woord kunt verstaan en je geloof kunt belijden tot eer van God onze Vader.

De pastor legt zijn hand op het hoofd van het kind en raakt daarna oren, ogen en mond aan en zegt daarbij:

moge God je geven dat je het horen en zien snel machtig wordt, dat je oog krijgt voor de wonderen in deze wereld en met geloof zijn woord kunt beluisteren en in praktijk brengen.

Afsluitende ritus

Het gebed dat Jezus aan Zijn leerlingen en dus ook aan ons, geleerd heeft

De doopritus wordt afgesloten met het samen uitspreken van het gebed dat Jezus ons geleerd heeft. Door de doop zijn we één met Hem geworden.

Wij gelovigen willen als leerlingen van Jezus ook ons bidden doorgeven. Dat doen we dan ook in naam van de dopeling, in zijn of haar naam bidden we dat gebed dat Jezus leerde omdat Zijn leerlingen Hem vroegen: "Heer, leer ons bidden….".

Het antwoord dat kennen we; dat hebben wij van onze ouders thuis geleerd van jongs af aan. We hoorden het telkens in de Kerk, op school; we zijn er mee vertrouwd geraakt, zelfs zo dat we het zelfs kunnen dromen. Bij de doop beloven we ook dit gebed door te geven aan de dopeling.

ONZE VADER

Pr. Beste ouders, peters en meters: Uw kind is door het doopsel herboren, het is nu kind van God.

Over een aantal jaren zullen zij in het sacrament van het vormsel de volheid van de heilige Geest ontvangen en naar het altaar gaan om deel te nemen aan de Maaltijd des Heren.

Te midden van de Kerkgemeenschap zullen zij God als hun Vader aanroepen.

Laten wij allen, hier aanwezig, nu in naam van deze kinderen, in de geest van het kindschap van God dat wij allen hebben ontvangen, samen bidden zoals de Heer het ons geleerd heeft:

Onze Vader, die in de hemel zijt,

Uw naam worde geheiligd,

Uw rijk kome, Uw wil geschiede,

op aarde zoals in de hemel,

Geef ons heden ons dagelijks brood,

en vergeef ons onze schuld,

zoals ook wij aan anderen hun schuld vergeven;

en leidt ons niet in bekoring maar verlos ons van het kwade,

want van u is het koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid

in eeuwigheid. Amen.

Toewijding aan Maria

achtergronden:

Als onze toewijding aan de Heer door ons doopsel de basis is, welke reden hebben we dan om onszelf toe te wijden aan de Gezegende Maagd Maria?

Om dit te kunnen begrijpen is het noodzakelijk de speciale rol te verstaan die Maria heeft in de mysteries van de Menswording en de Verlossing.

Alles komt voort uit haar taak, haar unieke roeping, als Moeder van de Heiland, waarin zij Hem zijn menselijke natuur schonk waarin Hij stierf voor ons als Instrument voor onze redding. Zijzelf was niet louter menselijke moederschap, maar voorbestemd tot volledige deelname in de Menswording en de Verlossing.

De Catechismus vertelt ons:

KKK 501: Jezus is de enige Zoon van Maria. Maar het geestelijk moederschap van Maria strekt zich uit tot alle mensen die Hij is komen redden: "Zij baarde de Zoon, die God gemaakt heeft tot 'de eerstgeborene onder vele broeders' (Rom. 8,29), d.w.z. gelovigen, aan wier geboorte en vorming zij met moederlijke liefde meewerkt".

KKK 725: Tenslotte begint de heilige Geest, door Maria, de mensen als "het voorwerp van de welwillende liefde van God," tot gemeenschap met Christus te brengen. De eersten die Hem ontvangen, zijn altijd de nederigen: de herders, de wijzen, Simeon en Hanna, het bruidspaar in Kana en de eerste leerlingen.

Vanaf het allereerste begin zagen de Kerkvaders in Maria de nieuwe Eva, de Moeder van alle Levenden volgens de genade, zoals Eva hun moeder was volgens de natuur. Maria is de Nieuwe Vrouw, wiens totale gelovige en genadevolle volgzaamheid haar in staat stelde om perfect samen te werken met haar Zoon in de redding van de wereld.

KKK 968: Maar haar rol met betrekking tot de Kerk en heel de mensheid gaat nog verder, "Zij heeft op heel bijzondere wijze meegewerkt aan het werk van de Verlosser door haar gehoorzaamheid, geloof, hoop en haar vurige liefde om het bovennatuurlijk leven van de ziel te herstellen. Daarom is zij, in de orde van de genade, onze moeder geworden".

KKK 969: "Dit moederschap nu van Maria in de orde van de genade duurt ononderbroken voort, vanaf de instemming die zij bij de boodschap in geloof gaf en waarin zij onder het kruis zonder aarzelen volhardde, tot aan de eeuwige bekroning van alle uitverkorenen. Want na in de hemel opgenomen te zijn, heeft zij niet opgehouden deze heilbrengende taak uit te oefenen, maar door haar menigvuldige voorspraak blijft zij (...) voor ons de gaven van het eeuwig heil verwerven (...). Daarom wordt de heilige maagd Maria in de Kerk aangeroepen met de titels voorspreekster, helpster, bijstand en middelares".

KKK 970: "Welnu, de moederlijke taak van Maria jegens de mensen stelt dit ene middelaarschap van Christus geenszins in de schaduw en maakt het daarom ook niet minder, maar het toont de kracht ervan. Immers, heel de heilbrengende invloed van de heilige Maagd op de mensen (...) vloeit voort uit de overvloed van Christus' verdiensten, steunt op zijn middelaarschap, is daarvan geheel afhankelijk en put daaruit al zijn kracht". "Geen enkel schepsel immers kan ooit met het mensgeworden Woord en de Verlosser op één lijn gesteld worden. Evenals echter zowel de bedienaren als het gelovige volk op verschillende manieren deel hebben aan het priesterschap van Christus en evenals de ene goedheid van God zich op verschillende manieren werkelijk onder de schepselen verspreidt, zo sluit ook het enige middelaarschap van de Verlosser verschillende vormen van medewerking niet uit bij de schepselen, die alle aan één en dezelfde bron deelhebben, maar wekt ze juist op".

De Kerk beweert echter ook nadrukkelijk dat de moederlijke rol van Maria in haar volle genade niet compleet is, voordat ieder lid van het Mystieke Lichaam en het Lichaam als geheel, komen tot de gehele omvang van de volheid van de Christus (Ef. 4, 13).

KKK 829: "Terwijl de Kerk in de allerheiligste Maagd de volmaaktheid reeds heeft bereikt, waardoor zij zonder vlek of rimpel is, streven de gelovigen er nog steeds naar de zonde te overwinnen en in heiligheid te groeien; daarom slaan zij hun ogen op naar Maria. In haar is de Kerk reeds de volmaakt heilige."

KKK 972: Na over de Kerk, haar oorsprong, zending en bestemming gesproken te hebben, zouden wij niet beter kunnen besluiten dan door de blik op Maria te richten om in haar te aanschouwen wat de Kerk is in haar mysterie, in haar "pelgrimstocht van het geloof" en wat zij in het vaderland zal zijn aan het einde van haar tocht, waar Maria, die de Kerk vereert als Moeder van haar Heer en haar eigen Moeder, op haar wacht "in de heerlijkheid van de allerheiligste en ondeelbare Drie-eenheid", "in de gemeenschap van alle heiligen".

Evenals de Moeder van Jezus in de hemel, waar zij reeds met lichaam en ziel verheerlijkt is, het beeld en het begin is van de Kerk zoals deze in de toekomst voltooid zal worden, zo is zij hier op aarde, totdat de dag des Heren komt, het lichtend teken van de vaste hoop en de vertroosting van het volk Gods op zijn pelgrimstocht.

De taak van Maria is natuurlijk een taak met en in Christus. Haar totale afhankelijkheid van Hem en haar totale vertrouwen in Hem is de reden dat we ons Christelijk leven en eeuwige bestemming veilig en wettig aan haar zorg mogen toevertrouwen.

KKK 964: De rol van Maria met betrekking tot de Kerk is niet te scheiden van haar verbondenheid met Christus. Ze vloeit er direct uit voort. "Deze verbondenheid van Maria met haar Zoon in het heilswerk manifesteert zich vanaf het ogenblik van de maagdelijke ontvangenis van Christus tot aan zijn dood". Zij manifesteert zich in het bijzonder in het uur van zijn lijden:

Zo ging ook de heilige Maagd voort op haar pelgrimstocht van het geloof en zij volhardde trouw in de verbondenheid met haar Zoon tot onder het kruis. Daar stond zij, niet zonder Gods raadsbesluit en leed ten diepste mee met haar eniggeboren Zoon en met haar moederhart nam zij deel aan zijn offer door liefdevol in te stemmen met het offer van het slachtoffer dat uit haar geboren was; tenslotte werd zij door dezelfde Jezus Christus, toen Hij stierf op het kruis, met deze woorden als moeder aan zijn leerling gegeven: "Vrouw, zie daar uw zoon" (Joh. 19,26-27).

Vandaar dat het een goed gebruik is om ook de Moeder van de Heer als onze moeder aan te mogen nemen, een moeder vanuit de hemel, die ook haar zorg en liefde schenkt aan allen die de weg van haar Zoon Jezus willen volgen. Zoals God een Vader is, zo is Maria een moeder voor allen die in haar Zoon geloven. Staande voor het Maria-altaar vragen we God om Zijn Zegen voor deze moeder, vader en hun kind.

TOEWIJDING AAN MARIA

Maria, moeder van Jezus, U weet wat het zeggen wil nieuw leven te ervaren en zich te verheugen over de geboorte van een kind. Uit eigen ondervinding kent U ook de zorgen en de pijn die dit met zich meebrengt. Als moeder van Christus de Heer wilt U een moeder zijn voor allen die in Hem geloven en zijn weg willen gaan. Daarom zijn wij met deze kleine kinderen hier.

Moeder met het grote hart, draag zorg voor deze kleinen. Laat uw sterke hand rusten op deze kwetsbare wezens. Wees een voorbeeld voor ons in de levenskunst van het liefhebben. Dan zullen deze kinderen geborgen zijn in de blijvende schoot van de vrijheid: de ruimte waarin de Geest van Jezus leeft.

We worden gezonden, de wereld in, om te getuigen

Op het einde van de doopviering worden we de wereld in gezonden, zoals Jezus ook zijn leerlingen de wereld inzond om de Blijde Boodschap te verkondigen: gaat uit over alle landen en verkondig Zijn Naam. Dat is ook onze opdracht, als gedoopten in de wereld te getuigen van deze Blijde Boodschap, door er zelf handen en voeten aan te geven. Dat is geen gemakkelijke opdracht. Daartoe vragen we dan ook op het einde van de doopviering God om Zijn kracht en sterkte, om Zijn zegen!

ZEGEN EN WEGZENDING

Pr. Beste vrienden, nu deze doopviering ten einde komt bevelen wij u aan bij de genadige en barmhartige God, de almachtige Vader, zijn eniggeboren Zoon en de Heilige Geest. Hij moge u op uw wegen behoeden, u met zijn licht begeleiden en ons samen tot de vervulling brengen van zijn beloften. Allen: Amen.

Pr. De Heer, de almachtige God, heeft ons Zijn Zoon geschonken, die geboren is uit de Maagd Maria; door Hem geeft Hij troost en vreugde aan alle moeders, omdat zij weten dat voor hun kinderen het eeuwig leven is weggelegd. Hij moge deze moeders met hun kinderen zegenen; dat zij zo dankbaar en gelukkig mogen blijven als op dit ogenblik, in Christus Jezus onze Heer. Allen: Amen.

Pr. De Heer, de almachtige God, is de Gever van het leven hier op aarde en van het leven in de hemel. Hij moge deze vaders zegenen; dat zij samen met hun echtgenoten laten zien dat zij geloven in het Woord van Jezus Christus onze Heer. Allen: Amen.

Pr. De Heer, de almachtige God, heeft ons door de heilige Geest nieuw leven gegeven en heeft ons uit het water doen opstaan tot het eeuwig leven. Hij moge alle gelovigen vervullen met Zijn rijke zegen; dat zij als waarachtige mensen altijd en overal behoren bij Zijn volk. Hij schenkt ons allen, hier aanwezig, Zijn vrede, in Christus Jezus onze Heer.

Allen: Amen.

Pr. Zo zegene u de almachtige God: Vader, Zoon en heilige Geest.

Allen: Amen

Pr.: Gaat nu allen heen in vrede.

Allen: Wij danken God.

Andere thema’s betreffende de doop

Bedienaar
Of het nu om het doopsel van volwassenen of om dat van kinderen gaat: onder normale omstandigheden is de Bisschop, de Priester of de Diaken de bedienaar van het sacrament. Tegenwoordig kan een bisschop ook doopbevoegdheid aan een leek geven.

Noodgevallen
In geval van nood kan eenieder die de juiste intentie heeft het doopsel bedienen. De juiste intentie bestaat uit de wil om in het doopsel de bedoeling van de Kerk tot zijn recht te laten komen en te dopen in de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest.

Levensgevaar
Zelfs een ongelovige ongedoopte kan, als hij de juiste intentie heeft, in noodgevallen dopen. Dat is belangrijk, want de Kerk schrijft voor dat een ongedoopte die in levensgevaar verkeert en oprecht naar Christus verlangt zo spoedig mogelijk dient te worden gedoopt. In zo'n geval volstaat het om het hoofd van de dopeling met water te begieten onder het uitspreken van de woorden: "[Naam], ik doop je in de naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest."

Doop buiten de Kerk

In de 4e eeuw rees de vraag of een door ketters bediende doop wel geldig was. De katholieke Kerk besliste al snel dat ook het doopsel dat buiten de katholieke Kerk wordt toegediend, geldig is, mits het in de juiste vorm gebeurt. Dit betekent overigens wel dat iemand die geldig buiten de katholieke Kerk gedoopt is, bij toetreding tot die Kerk niet opnieuw gedoopt kan worden. Het doopsel is immers een 'onuitwisbaar merkteken'.

Doopsel en oecumene

De rooms-katholieke Kerk weet zich door het doopsel verbonden met gedoopte christenen uit andere kerken. Het Tweede Vaticaans Concilie stelt het zo: "Want zij die in Christus geloven en op juiste wijze zijn gedoopt, treden in een zekere, zij het niet volkomen gemeenschap met de katholieke Kerk." (Unitatis Redintegratio, 3) Het doopsel is daarmee de grondslag van de Oecumene.

Heil voor ongedoopten?

De sacramentele doop met water is door Christus als onontbeerlijk middel tot heil van de gelovigen ingesteld. Maar wat dan ten aanzien van de ongedoopten; zijn deze mensen reddeloos verloren? Zeker niet. Gods genade is niet aan de sacramentele doop alleen gebonden.

De bloeddoop

Een bijzondere vervanging voor de sacramentele doop is de bloeddoop. Hiervan spreekt de Kerk als een ongedoopte mens Christus in Zijn lijden navolgt en dan niet alleen op een zinnebeeldige, maar juist ook op een uiterst realistische wijze. Dan is er namelijk sprake van een heus martelaarschap van de ongedoopte. Dit martelaarschap weegt voor het bereiken van het heil even zwaar als de sacramentele doop.

Doopsel van begeerte

Ook het zogenaamde 'doopsel van begeerte' weegt voor het bereiken van het heil even zwaar als de sacramentele doop met water. Het doopsel van begeerte, zo stelt de Kerk, wordt ontvangen door iedere ongedoopte die expliciet of zelfs maar impliciet een verlangen (votum) naar de sacramentele doop kent. Dat is enigszins abstract gesteld. Concreet leert de Kerk dat iedere ongedoopte het doopsel van begeerte ontvangt als hij er in geweten naar streeft om zijn leven in te richten op een wijze die God welgevallig is, ook al kent hij God niet.

Gedoopt en wat dan?

Gezinspastoraat

In de vroege Kerk werden de geloofsleerlingen ook na hun doop door de peter of meter verder begeleid op de christelijke levensweg. Christen zijn kun en doe je immers niet alleen. Je bent een deel geworden van een gemeenschap van gelovigen.

Bij de doop beloven de ouders hun kind gelovig op te voeden. Zij zijn de eerste verantwoordelijken om hun kind verder te helpen op de geloofsweg. Maar ook het geheel van de geloofsgemeenschap heeft hier een taak. Door middel van een gevarieerd aanbod kan zij kinderen begeleiden bij hun verdere initiatie. Daarnaast ligt er een belangrijke taak bij de geloofsgemeenschap om de ouders te ondersteunen bij het opvoeden in geloven. Een grote variatie aan mogelijkheden kan door de parochie aangeboden worden. Eén zo'n mogelijkheid is het vormen van kleine kerkgemeenschappen, waarbinnen men verder ingevoerd wordt in het leven als christen.

Wanneer ouders die hun kind willen laten dopen bij elkaar komen op voorbereidingsavonden in het parochieverband, is dat voor de meesten de eerste keer dat ze met andere ouders over hun geloven praten. Het betekent een hernieuwde kennismaking met de Kerk en de parochie. Soms zie je ook dat de ouders graag verder willen praten met anderen over hun geloof ook na de doop van hun kind. Toch blijkt het in de pastorale praktijk moeizaam te gaan als je dergelijke gespreksavonden of catechesebijeenkomsten wilt organiseren.

Het gebeurt maar al te vaak dat veel ouders zich pas weer laten zien wanneer hun kind mee gaat doen aan de voorbereiding op de Eerste Communie. Dat is een gemiste kans, zowel voor de ouders zelf als ook voor de parochie. We proberen een missionaire geloofsgemeenschap te worden. Zo'n geloofsgemeenschap straalt openheid uit naar 'buiten' en werkt binnen haar eigen gemeenschap aan die uitstraling door geloofsontwikkeling te stimuleren, door samen te ontdekken waar het in geloven om gaat. Concreet betekent dat ook dat je mogelijkheden creëert waarop mensen in hun geloof kunnen groeien. Eén van die mogelijkheden die een parochieverband daarvoor heeft is de doopvoorbereiding en de catechese na de doop.

Bronnen die geraadpleegd zijn:

Pastorale Handreikingen Uitgave: DOOPSEL

Dienst Communicatie Aartsbisdom Utrecht

Tevens zijn ook enkele sites betreffende het doopsacrament en thema doopsel geraadpleegd en daar waar de tekst bruikbaar was, overgenomen in deze reader voor de doopvoorbereidingen.

Samengesteld door: Pater drs. Paulus J. van Winden, SMA © 2007

In het kader van de nascholing "Geestelijk Leiderschap".

mail me

De Webmaster van deze site is niet verantwoordelijk voor de onderliggende reclameboodschappen die de Internet-provider Lycos meezendt bij het openen van mijn pagina's; hiervoor onze verontschuldigingen indien ongepaste reclameboodschappen verschijnen! Het beste maakt u gebruik van een pop-up stopper.

U kunt een e-mailbericht met vragen of opmerkingen over deze website verzenden aan patervanwinden.
Copyright © Pater drs. Paulus J. van Winden, SMA
Laatst bijgewerkt: 06-04-2011